Παρακολουθώντας την Καρδιά του Μωρού σας στη Διάρκεια του Τοκετού

Γιατί θα πρέπει να καταγράφουμε την λειτουργία της εμβρυϊκής καρδιάς;

Κατά τη διάρκεια του τοκετού σας θα σας προσφερθεί η δυνατότητα παρακολούθησης της καρδιάς του μωρού σας. Τα περισσότερα μωρά περνούν μέσα από την διαδικασία του τοκετού χωρίς προβλήματα αλλά είναι κάποια που δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά. Κατά την διάρκεια των συστολών της μήτρας το αίμα δεν περνά εύκολα μέσα από τον πλακούντα. Αυτή η διαδικασία είναι φυσιολογική και τα περισσότερα έμβρυα ανταποκρίνονται χωρίς πολλά προβλήματα. Στην περίπτωση που ένα μωρό δεν μπορεί να αντεπεξέλθει της διαδικασίας αυτής, θα το δείξει κατά πάσα πιθανότητα μέσα από την καταγραφή της λειτουργίας της καρδιάς του.

Μέθοδοι καταγραφής της καρδιακής λειτουργίας

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να δούμε εάν το μωρό σας έχει προβλήματα είναι να ακούμε την καρδιά του κατά την διάρκεια του τοκετού. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως παρακολούθηση της εμβρυϊκής καρδιάς και μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: ο πρώτος είναι η διακεκομμένη ακρόαση και ο δεύτερος είναι η συνεχής ακρόαση.

1. Διακεκομμένη ακρόαση της εμβρυϊκής καρδιάς

Είναι ο προτεινόμενος τρόπος παρακολούθησης της λειτουργίας της εμβρυϊκής καρδιάς κατά την διάρκεια του τοκετού στην περίπτωση που είστε υγιείς και δεν είχατε προβλήματα στην εγκυμοσύνη σας (Kean et al, 2000). Αυτό θα πρέπει να γίνεται στο πρώτο στάδιο του τοκετού κάθε δεκαπέντε λεπτά, με διάρκεια ακρόασης ένα λεπτό. Στο δεύτερο στάδιο του τοκετού (της εξώθησης) η ακρόαση των παλμών της καρδιάς πρέπει να γίνεται μετά από κάθε συστολή.

Η ακρόαση της καρδιάς του μωρού σας μπορεί να γίνει είτε με το Pinard κοιλιοσκόπιο είτε με το φορητό μόνιτορ. Το Pinard κοιλιοσκόπιο έχει το σχήμα τρομπέτας και βοηθάει το γιατρό ή τη μαία να ακούσει την καρδιά του μωρού, τοποθετώντας το πάνω στα κοιλιακά τοιχώματα της μητέρας. Το φορητό μόνιτορ μοιάζει με μικρόφωνο, που όταν τοποθετηθεί στα κοιλιακά σας τοιχώματα εξυπηρετεί στο να ακούτε και εσείς μαζί με τη μαία και το γιατρό την καρδιά του παιδιού σας με την βοήθεια υπερηχητικών κυμάτων.

Με την κατά τακτά χρονικά διαστήματα ακρόαση της εμβρυϊκής καρδιάς, έχετε την άνεση να κινείστε ή να στέκεστε όρθια και μένετε σταθερή στην θέση σας μόνο στην περίπτωση που πρέπει να ακούσουμε την καρδιά του μωρού σας.

2. Συνεχής ηλεκτρονική παρακολούθηση της εμβρυϊκής καρδιάς

Κάποιες φορές η μαία ή ο γιατρός σας, θα σας προσφέρουν τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης της καρδιάς του παιδιού σας. Οι λόγοι γι’ αυτό το σκοπό συνοψίζονται στα εξής:

Προβλήματα υγείας της μητέρας, όπως:

• Διαβήτης
• Προεκλαμψία (υψηλή αρτηριακή πίεση)
• Προβλήματα με την καρδιά σας ή τα νεφρά σας
• Λοίμωξη

Μπορεί όμως και να υπάρξουν παράγοντες που να έχουν σχέση με την τωρινή ή με προηγούμενες εγκυμοσύνες:

• Πρόκληση τοκετού
• Δίδυμη ή πολύδυμη εγκυμοσύνη
• Αιμορραγία από τον κόλπο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού
• Επισκληρίδιος αναλγησία
• Πρόωρος τοκετός
• Ισχιακή προβολή εμβρύου
• Προηγούμενη καισαρική τομή
• Κεχρωσμένο αμνιακό υγρό (υπάρχουν κακά του εμβρύου στα αμνιακά υγρά)
• Επιθυμία της γυναίκας να γίνεται συνεχής καταγραφή των παλμών

Η συνεχής παρακολούθηση της εμβρυϊκής καρδιάς γίνεται ως εξής: χρησιμοποιούμε ελαστικές ζώνες τις οποίες τοποθετούμε γύρω από την κοιλιά σας ούτως ώστε να σταθεροποιήσουμε τις ανάλογες κεφαλές του μηχανήματος και να καταγράψουμε σε χαρτί τη λειτουργία της καρδιάς του μωρού καθώς επίσης και τη λειτουργία της μήτρας.

Η μαία ή ο γιατρός σας θα διαβάσουν το στοιχεία που καταγράφονται στο χαρτί ούτως ώστε να έχουν μια ιδέα για το αν η καρδιά του εμβρύου λειτουργεί φυσιολογικά κατά την διάρκεια του τοκετού. Σε κάποιες περιπτώσεις που η καταγραφή της καρδιακής λειτουργίας δείξει πως το παιδί δεν είναι και τόσο ευτυχισμένο μέσα στη μήτρα, θα πρέπει να δράσουμε ανάλογα. Αυτό μπορεί να σημαίνει και άμεσο τοκετό.

Έχει αποδειχθεί ότι με την μέθοδο της συνεχούς καταγραφής της καρδιάς του εμβρύου και χωρίς την παρουσία των παραπάνω ενδείξεων, αυξάνονται τα ποσοστά επεμβατικών τοκετών για παράδειγμα καισαρικών τομών, χωρίς ωστόσο να αποδεικνύεται προσφορά οφελών στα νεογνά (Thacker 1999, Enkin 2000). Ανάλογες έρευνες που έχουν γίνει δεν αποκαλύπτουν καλύτερη κατάσταση των νεογνών αλλά ούτε και λιγότερους περιγεννητικούς θανάτους στην ομάδα της συνεχόμενης καταγραφής της καρδιάς του εμβρύου (Kean 2000, Walsh 2000).

Πρέπει να σημειωθεί ότι με το να είσαστε δεμένες στο μόνιτορ, μπορεί κάλλιστα να περιοριστούν οι δυνατότητές σας να κινηθείτε. Μπορείτε να καθίσετε ή να σηκωθείτε όρθιες, όμως δεν θα είστε σε θέση να κάνετε μπάνιο ή να περπατήσετε.

Ένα άλλο μειονέκτημα της συνεχούς καταγραφής της εμβρυϊκής καρδιάς είναι και η τάση που δημιουργείται στους ειδικούς να εστιάζουν την προσοχή τους περισσότερο στο μόνιτορ παρά στην ίδια την επίτοκο.

Επιμέλεια: Μαρία Κοντογιάννη, Μαία

Βιβλιογραφία

1. Enkin M., Keirse M.J.N.C., Neilson J., Crowther C., Duley L., Hodnett E., Hofmeyr J., (2000) A guide to effective care in pregnancy and childbirth. Oxford University Press 3rd ed. Oxford.
2. Thacker S.B. (1999) Continuous electronic fetal heart monitoring during labour (Cochrane review) in: the Cochrane Library, Issue 4, Oxford: update software.
3. Kean L., Baker P., Edelstone D. (2000) Labour Ward Management. Saunders W.B. Harcourt Publishers Limited. London.
4. Walsh D. (2000) Part four: fetal monitoring should be controlled, British Journal of Midwifery; 8(8): 511-516.